2 marca 2018 roku, Uniwersytet Humanistycznospołeczny SWPS

Konferencja została zorganizowana przez Komisję Komunikacji i Odpowiedzialności Społecznej KRASP, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha oraz Uniwersytet SWPS, który był zarazem gospodarzem spotkania.

Poprzednia konferencja z tego cyklu dotyczyła autonomii uczelni i była zorganizowana na Politechnice Warszawskiej przy współudziale jej władz. W trakcie debaty stale powracał problem odpowiedzialności społecznej uczelni za podejmowane decyzje, w tym za kształcenie młodzieży. Teraz ten temat był głównym przedmiotem obrad.

Przemiany polityczno – społeczne oraz zmiany technologiczne stawiają przed młodymi ludźmi poważne wyzwania. Nie można uznać, że są oni obecnie dobrze przysposobieni do udziału w życiu społecznym i do odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii.

Uczelnie na ogół dobrze przygotowują studentów do ról zawodowych. Oczekiwania społeczne wyrażane przez media wskazują, że pożądane są przede wszystkim praktyczne umiejętności. Dominuje utylitarne myślenie. Wskaźnikiem powodzenia studiów jest tzw. zatrudnialność. Otrzymanie pracy bezpośrednio po studiach nie oznacza jednak, że absolwent dobrze dziś przygotowany utrzyma pracę w następnych latach. Pracownik powinien umieć reagować w przyszłości na zmiany charakteru wymagań w pracy zawodowej. Powinien być „elastyczny”. Co więcej, studenci nie powinni zdobywać jedynie kwalifikacji zawodowych, do których dziś zalicza się też różne umiejętności miękkie, w tym sprawności w zakresie współdziałania z innymi w miejscu pracy. Młodzi ludzie po studiach powinni być aktywnymi członkami społeczności, także poza miejscem zatrudnienia. Należy zatem poważnie przemyśleć cele edukacyjne, tak, by nasi studenci byli dobrze przygotowani do czynnego życia wśród ludzi, do pełnienia ról obywatelskich.

W realizacji tego zadania nie można ograniczać się wyłącznie do przekazania sposobów postępowania w różnych sytuacjach społecznych. Tu nie chodzi jedynie o formę zachowań. Niestety, pobieżne nawet obserwacje, ale też badania socjologiczne, ukazują jak duże jest znaczenie samego stylu zachowań w określaniu tożsamości młodzieży. Maleje znaczenie wartości i potrzeba kierowania się nimi w przestrzeni społecznej. Pewnym remedium na ten stan rzeczy może być włączenie w proces kształcenia młodzieży sztuk wyzwolonych w ich współczesnym rozumieniu, tj. sztuki, humanistyki i nauk społecznych.

Zmiany technologiczne, w tym rozwój mediów społecznościowych, stwarzają ogromne możliwości szybkiego i łatwego porozumiewania się. Jednak nowe technologie nie tylko ułatwiają komunikację między ludźmi, ale też wprowadzają ostre podziały na izolujące się grupy. Dynamika działania grup korzystających z mediów społecznościowych te różnice wyostrza, np. poprzez tzw. lajkowanie i hejtowanie, tworzą się grupy coraz bardziej upodabniających się do siebie osób, procesowi temu sprzyja także idealizowanie własnej grupy i rozwój narcyzmu grupowego; pogłębiają się też różnice między grupami poprzez skazywanie się na względnie jednorodne źródła informacji itd. Inni nie tylko różnią się od nas, ale też są gorsi, więcej – stają się naszymi wrogami. Jest to problem niezwykłej wagi społecznej, który w czasie tego posiedzenia może być jedynie zasygnalizowany. Zagadnieniu wrogości wobec „obcych” w całości poświęcona będzie kolejna konferencja.

Oczywiście, są też inne zagrożenia związane z nowymi technologiami, jak np. manipulowanie opinią społeczną. Młodzież powinna wykształcić w sobie otwartość na to, co nowe czy inne, ale też umieć odpowiedzialnie korzystać z nowych możliwości, świadoma różnych zagrożeń, które są z nimi związane.

Nasze obrady umożliwiły refleksję nad stanem obecnym i oczekiwanym w zakresie spraw poruszonych wyżej, a w ich podsumowaniu przedstawione zostały działania, które mogą nas zbliżyć do stanu pożądanego.

Otwarcia konferencji dokonali profesorowie: Jan Szmidt JM Rektor PW, Tomasz Borecki Dyrektor IPWC, Roman Cieślak JM Rektor Uniwersytetu SWPS, Andrzej Eliasz Przewodniczący Komisji KiOS KRASP.

Referaty wygłosili: prof. Izabela Krejtz (Uniwersytet SWPS), prof. Mirosław Kofta (UW), prof. Andrzej Nowak (UW), dr Dominik Batorski (UW), dr Michał Boni (PE), prof. Wiesław Banyś (UŚ, RG), prof. Zbigniew Marciniak (UW, RG).

W czasie konferencji odbył się również panel dyskusyjny. Dyskusję poprowadziła prof. Krystyna Skarżyńska (Uniwersytet SWPS), uczestnikami panelu byli profesorowie: Anna Giza-Poleszczuk (Uniwersytet SWPS), Andrzej Koźmiński (ALK), Jacek Raciborski (UW), Kazimierz Michał Ujazdowski (PE).